Bilim insanları, devasa sistemlerin büyük patlamadan kısa bir süre sonra mümkün olabileceği düşünülenden çok daha büyük göründüğünü söylüyor.
James Webb uzay teleskobu, varlıkları mevcut kozmoloji teorilerini altüst edebileceği için gökbilimcilerin "evren kırıcılar" olarak adlandırdıkları altı devasa antik galaksi gibi görünen cisimleri tespit etti.
Nesneler, evrenin şu anki yaşının sadece %3'ü kadar olduğu bir zamana tarihleniyor ve büyük patlamadan bu kadar kısa bir süre sonra galaksiler için mümkün olabileceği sanılandan çok daha büyükler. Eğer bu bulgular doğrulanırsa, bilim insanlarının en erken galaksilerin nasıl oluştuğuna dair anlayışları sorgulanacak.
Penn State Üniversitesi'nde astronomi ve astrofizik yardımcı doçenti ve çalışmanın ortak yazarlarından Joel Leja, "Bu nesneler herkesin beklediğinden çok daha büyük" dedi. "Zamanın bu noktasında yalnızca küçük, genç, bebek galaksiler bulmayı bekliyorduk, ancak daha önce evrenin şafağı olarak anlaşılan yerde bizimki kadar olgun galaksiler keşfettik."
Gözlemler, en eski yıldızlar ve galaksiler tarafından yayılan ışığı tespit edebilen kızılötesi algılama araçlarıyla donatılmış olan Nasa'nın James Webb uzay teleskobundan yayınlanan ilk veri setinden geliyor. Colorado Boulder Üniversitesi'nden Dr. Erica Nelson ve yardımcı yazar, görüntüleri incelerken alışılmadık derecede parlak ve alışılmadık derecede kırmızı görünen bir dizi "bulanık nokta" tespit etti.
Astronomide kırmızılık yaş için bir göstergedir, çünkü ışık genişleyen evrende ilerlerken gerilir ya da kırmızıya kayar. Bu galaksiler kabaca 13,5 milyar yaşında görünmektedir, bu da onları büyük patlamadan yaklaşık 500-700 milyon yıl sonrasına yerleştirmektedir.
Bunlar Aralık 2021'de fırlatılan James Webb tarafından gözlemlenen en eski galaksiler olmayacaktır. Geçen yıl bilim insanları büyük patlamadan yaklaşık 350 milyon yıl sonrasına tarihlenen dört galaksi tespit etmişlerdi, ancak bunlar çok daha küçüktü. Hesaplamalar, en yeni galaksilerin onlarca ila yüz milyarlarca güneş büyüklüğünde yıldız barındırdığını ve Samanyolu ile aynı kütleye sahip olduğunu gösteriyor.
"Bu çılgınlık," diyor Nelson. "Bu galaksilerin oluşmak için zamanları olmamalıydı."
Bilim insanlarının, zamanın başlangıcına yakın bu kadar büyük galaksilerin varlığını açıklayabilmeleri için ya kozmolojinin bazı temel kurallarını ya da ilk galaksilerin küçük yıldız ve toz bulutlarından nasıl oluştuğuna dair anlayışlarını yeniden gözden geçirmeleri gerekecektir.
Leja, "O kadar beklenmedik bir şey bulduk ki, aslında bilim için sorunlar yaratıyor" dedi. "Erken galaksi oluşumunun tüm resmini sorgulatıyor."
Mevcut modeller, hızlı bir genişleme döneminden sonra evrenin birkaç yüz milyon yıl soğuyarak gazın birleşip ilk yıldızlara dönüştüğünü ve karanlık çağlar olarak bilinen bir dönemde galaksilerin oluşmaya başladığını öne sürmektedir.
Nottingham Üniversitesi'nde astrofizikçi olan ve son gözlemlerde yer almayan Dr. Emma Chapman, "Büyük patlamadan bu kadar kısa bir süre sonra böylesine büyük galaksilerin keşfedilmesi, karanlık çağların o kadar da karanlık olmayabileceğini ve evrenin düşündüğümüzden çok daha önce yıldız oluşumuyla dolup taşmış olabileceğini gösteriyor" dedi.
Chapman, mevcut modellerden vazgeçilmeden önce keşfi doğrulamak için daha fazla gözlem yapılması gerektiğini söyledi. "JWST'nin teorileri alt üst etme ve tüm alanlarda devrim yaratma hızına bakılırsa, bunun doğru olması beni şaşırtmaz!" diye ekledi.
Ekip, daha doğru mesafe bilgisi sağlayabilen ve daha iyi kütle tahminlerine olanak tanıyan spektrum görüntüleri elde etmeyi planlıyor. Leja, " Spektrum bize bu şeylerin gerçek olup olmadığını hemen söyleyecektir" dedi.
22/02/2023 The Guardian
Comments