Aşk, beynin belirli bölgelerinde oksitosin gibi hormonların salınımını uyarır.
Aşık olmak kalbinizi hızlandırabilir ama beyninize ne yapıyor?
Baltimore'daki Johns Hopkins Üniversitesi Tıp Fakültesi'nde nörobilim doçenti olan Dr. Gül Dölen Live Science'a yaptığı açıklamada, aşık olmanın beynin belirli bölgelerinden önemli beyin kimyasallarının salınmasına sebep olduğunu söylüyor.
Bu beyin bölgelerinden biri de hipotalamus. Beynin derinliklerindeki bu badem büyüklüğündeki çok işlevli bölge, Dölen'in "aşk kimyasalı" olarak adlandırdığı oksitosin hormonunu salgılar. Oksitosin, bağ kurmayı teşvik eden özel bir hormondur. Oksitosin, doğum, emzirme, orgazm ve kucaklaşma sırasında hipotalamustaki hücreler tarafından hipofiz bezine salınır ve burada daha sonra kullanılmak üzere depolanır.
Aşkın türleri
Dölen'e göre "Açıklığa kavuşturmamız gereken ilk şey, sevgi ile neyi kastettiğimizdir". "İngilizce'de tek bir kelime var. Yunanlıların ise cinsel tutkudan arkadaşlığa ve derin bir insanlık sevgisine kadar farklı aşk türleri için altı sözcüğü vardı" diyor.
Benzer şekilde, tüm sevgiler beyinde aynı şekilde görünmez ve romantik sevgi, ebeveyn bağı veya arkadaştan arkadaşa sevgi gibi farklı sevgi türleri farklı güçlerde ortaya çıkar.
Tüm bu duygular bir dereceye kadar aynı beyin kimyasalını içerse de, hepsi aynı nöronlardan ya da beyindeki sinir hücrelerinden kaynaklanmıyor.
Dölen ve meslektaşları, romantik aşkın hipotalamustaki magnoselüler ya da daha büyük nöronlardan kaynaklanırken, arkadaşlara duyulan sevgi gibi diğer sevgi türlerinin parvoselüler ya da daha küçük nöronlardan kaynaklandığını keşfetti.
Neuron Journal'da yayınlanan araştırmaları, romantik aşkın duygularınızı yoğunlaştırmasının bir başka nedenini daha ortaya koydu.
Dölen, "Sadece boyut önemli değil" diyor. Aşık olmak, magnoselüler nöronlarda 60.000 ila 85.000 molekül oksitosin salgılatır. Bu, 7.000 ila 10.000 molekül salgılayan daha küçük nöronlardan önemli ölçüde daha fazladır.
Romantik aşk ve bağlayıcı aşk, oksitosin molekülleri salındıktan sonra farklı şekilde hareket eder.
Dölen, oksitosin magnoselüler nöronları (romantik aşk oksitosin hücreleri) serbest bıraktığında, kan dolaşımına ve beyni temizleyen dolaşımdaki beyin omurilik sıvısına girdiğini söyledi. Oksitosin reseptörlerine sahip hücrelerle karşılaştığı her yerde (adrenal bezler, rahim, göğüsler ve beyin) bu reseptörlere bağlanır ve onları aktive eder. Reseptör tepkisi organa göre değişir, ancak emzirme, stres tepkisinin bastırılması, bağlanma ve öfori dahil olmak üzere sevgi duygularını içerir.
"(Aşkın) Büyüklüğü tüm beyni sular altında bırakır. Bu yüzden her şey güllük gülistanlıktır - ve siz onun klozet kapağını indirmediğini fark etmezsiniz," diyor Dölen.
Buna karşılık, "Beyniniz daha küçük nöronlardan çok daha az miktarda oksitosin salgılar çünkü arkadaşlarınızın arkanızı kollayıp kollamayacağına karar vermeniz gerekir."
Dölen, oksitosin parvoselüler nöronlardan (platonik aşk oksitosin hücreleri) ayrılınca, sadece beyindeki belirli sinapslara iletilir ve beyni yıkamaz ya da kan dolaşımına girmez, diyor.
Fare çalışmaları
Araştırmanın bir sınırlaması, aşk çalışmalarındaki deneklerin çoğunun insanlardan ziyade kemirgenler olması ve bakım veya bağlanma gibi davranışlara bakmasıdır.
Dölen, insanlar üzerinde yapılan fonksiyonel MRI gibi beyin taramaları, beynin belirli bölgelerinde ne kadar kan aktığını takip edebilir. Ancak "aşkla bağlantılı belirli nöronları hipotalamusun derinliklerindeki diğer nöronlardan ayırmazlar" diyor.
Araştırmacılar, belirli nöronlarının aktive edildiğinde parladığı genetik olarak tasarlanmış fareleri kullanarak, aşkın çalışan bir beyni nasıl etkilediğini inceleyebilirler. Araştırmacılara göre: "Floresan enjekte edebiliriz, böylece aşkı ateşleyen nöronlar tam anlamıyla aydınlanır" .
Odaklanmış dikkat
Missouri-St. Louis Üniversitesi'nde psikolojik bilimler doçenti olan Sandra J. E. Langeslag, aşkın beynimizi gerçek zamanlı olarak nasıl değiştirdiğini inceledi.
Langeslag Live Science'a yaptığı açıklamada, kendisi ve diğer sinirbilimcilerin beyin taramaları gerçekleştirdiklerini ve insanların tanıdıklarına kıyasla sevdiklerinin fotoğraflarını gördüklerinde beyinlerinin bazı bölümlerinin daha fazla oksijen aldığını - kan akışı ve beyin aktivitesi için bir gösterge - tespit ettiklerini söyledi.
Langeslag ayrıca deneklere bu tür fotoğraflar gösterilirken beyin aktivitesini ölçmek için bir elektroensefalogram (EEG) kullandı.
Langeslag, Testler, insanların beyinlerinin partnerlerinin görüntülerini gördüklerinde çok daha fazla aydınlandığını ortaya koydu. "İnsanların sevgililerine güzel bir yabancıdan ya da arkadaşlarından daha fazla dikkat ettiklerini tespit ettik." diyor.
Not: Michele Meyertarafından yazılan bu makale www.livescience.com adlı siteden alınmış ve www.felsefearenasi.com.tr editörleri tarafından Türkçeye çevrilmiştir:
https://www.livescience.com/what-does-love-do-to-your-brain
Comentarios