Pişmanlık insan deneyiminin bir parçasıdır. Neredeyse herkesin bir şekilde değiştirmek istediği deneyimleri vardır. Ancak, haftalık alışveriş listenizden daha uzun bir pişmanlık listesine sahip olduğunuzu hissediyorsanız, bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapmanın zamanı gelmiş olabilir. İşte bu noktada Antik Yunanlılar size yardımcı olabilir. Antik Yunan filozoflarının felsefelerinde pek çok hayat dersi vardır. Filozoflar çok uzun yıllar önce var olmuş olsalar da, tavsiyeleri bugün hala değerini korumaktadır. İşte pişmanlık duymayacağınız bir yaşam için dersler veren birkaç Antik Yunan filozofu.
Herakleitos
"Karakterin içeriği sizin seçiminizdir. Günden güne, ne yaparsanız o olursunuz."
"Her şey akar ve hiçbir şey sabit kalmaz, her şey değişir ve hiçbir şey aynı kalmaz."
“Bir nehirde iki kere yıkanılmaz. Çünkü o nehir aynı nehir değildir, o kişi aynı kişi değildir.”
Herakleitos, M.Ö. 6. yüzyılın sonlarında yaşamış Sokrates öncesi antik Yunan filozofudur. Herakleitos'un ilk sözü, eylemlerinizle olmak istediğiniz kişi olmanın önemini ifade eder. Herakleitos, belli bir şekilde olmak yerine, olmak istediğimiz kişileri seçmeye çağırır. Bu, alışkanlığın gücünü ve önemini gösterir. Örneğin, nazik bir insan olmak istiyorsanız, her gün nazik bir şey yapın.
Herakleitos'un burada bahsedilen son sözü onun en ünlü sözüdür. Bu alıntı, yaşamın süreksiz doğası ve insanların nasıl değiştiği fikrinden bahseder. İnsanlar kendilerini değiştiren deneyimler yaşarlar ve insanlar büyüdükçe değişirler. Her şeyin gelip geçici doğası, mevcut zihinsel durumlarımıza bağlı kalmamamız gerektiğini gösterir. Eğer şu anda acı çekiyorsanız, bu acı geçicidir. İnatçı olmamak ve aştığınız bir fikirle özdeşleşmeye takılıp kalmamak, pişmanlıklardan uzak bir şekilde ilerlemenizi sağlar.
Sokrates
“Yoğun bir hayatın anlamsızlığından kaçının.”
"Kendime barışçıl bir savaşçı diyorum çünkü verdiğimiz savaşlar içimizde."
Sokrates antik dünyanın en tanınmış filozoflarından biridir. Dinin aksine mantığı temel olarak kullanan ahlak felsefesiyle ünlüdür. Buradaki son alıntıdan da anlaşılacağı üzere, Sokrates insanların karşılaştığı en büyük savaşın kendileri ile olduğunu fark etmiştir. Sokrates hayatın en önemli zorluklarından birinin kendini tanımak ve mücadeleleriyle yüzleşmek olduğuna inanıyordu.
İlk alıntıda Sokrates, insanların meşgul olmakla nasıl oyalandığını ifade ediyor. Günümüzde pek çok insan işte ve evde aileleriyle birlikte yoğun bir yaşam sürmektedir. Hayat o kadar meşgul olabiliyor ki; saatler, günler, haftalar ve aylar birbirine karışıyor. Anlar bulanık anılara dönüşüyor ve hayat çok meşgul olunca daha çıplak hissedilebiliyor. Ancak hayat bu şekilde olmak zorunda değil. Yoğun yaşam tuzağından kurtulmak ve pişman olacağınız bir hayat yaşamadığınızdan emin olmak için kendi mutluluğunuzu önceliğiniz haline getirin.
Platon
"Yapmaya değer hiçbir şeyi tesadüfen yapmadım, yaptığım şeylerin hiçbiri de tesadüfen olmadı; hepsi çalışarak oldu."
"Cehalet tüm kötülüklerin kökü ve kaynağıdır."
Sokrates gibi Platon da Batı Felsefesinin kurucu filozoflarından biri olarak bilinen antik Yunan filozofudur. Platon, Sokrates'in öğrencisi ve Aristoteles'in öğretmeniydi. Platon'dan yapılan ilk alıntı amacın önemini vurgulamaktadır. Odağınızı nereye koyduğunuz, çalışmanızın sonuçlarını etkileyecektir. Başka bir deyişle, bir şeyi istiyorsanız, onun üzerinde çalışmalı ve odağınızı o şeye vermelisiniz.
Platon'dan yapılan yukarıdaki son alıntı, iyi ve kötü fikirlerine yeni bir bakış açısı getirmektedir. Bu çok cömert bir bakış açısı gibi görünebilir, ancak insanlar genellikle daha iyisini bilmedikleri için zarar verirler. Cehaletin tüm kötülüklerin kökü ve kaynağı olduğunun farkına varmak, cahil olabileceğimiz kötülükleri öğrenmemiz için de fırsatlar yaratır. Kötülük fikrine bu açık zihni getirmek, cehaletimizin bizi istemeden bir başkasına zarar vermeye yöneltebileceğini kabul etmemizi sağlar. Bunun bilincinde olmak, bu durumlarla pişmanlık yerine zarafetle başa çıkmamıza yardımcı olabilir.
Epiktetos
"Zenginlik çok mala sahip olmak değil, az istekte bulunmaktır."
"Elinizden gelenin en iyisini yapın, gerisini olduğu gibi kabul edin."
Epiktetos bir Yunan bilgesiydi. Bir köle olarak doğmuş ancak özgürlüğünü kazandıktan sonra bir filozof ve öğretmen olmuştur. Epiktetos yazı yazamamasına rağmen, öğrencisi Arrian onun görüşlerini kaleme almıştır. Yukarıdaki her iki alıntı da Epiktetos'un kontrol edebileceğiniz şeylere odaklanmaya verdiği değeri vurgulamaktadır. İlk alıntıda Epiktetos, hayatta kontrolümüz dışında gerçekleşen çok şey olduğunu kabul eder. Kontrol edebildiğimiz kısımlara odaklanmak, odak noktamızda üretken olmamızı ve yaşamlarımız üzerindeki etkinliğimizi ifade etmemizi sağlar. Kontrol edebildiğimiz şeylere odaklanarak yaşamlarımızda olumlu değişiklikler yapabiliriz. Kontrol edemediklerimizi kabul etmek, sınırlarımız dahilinde ilerlememizi sağlar. Bu şekilde, değiştiremeyeceğimiz şeyler üzerinde durmak yerine hayatlarımızı daha iyi hale getirebiliriz.
Aristotales
"Kalbi eğitmeden aklı eğitmek eğitim değildir."
“Eğitim görmüş aklın işareti, herhangi bir düşünceye onu kabul etmeden önce açık olmasıdır.”
Platon ve Sokrates gibi Aristoteles de Batı felsefesinin kurucu filozoflarından biridir. Aristoteles 17 yaşında Platon'un akademisine katıldı. Platon öldüğünde Büyük İskender'e ders vermiştir. Aristoteles'in toplum üzerinde büyük etkisi olan birçok felsefi görüşü vardır.
Yukarıdaki son alıntı özellikle önemli bir fikri paylaşmaktadır. Düşüncelerimize hemen inanmak acı kaynağı olabilir. Kendimizi her bir düşünceye bağlamadan zihnimizi gözlemlemek daha iyi bir yaşam için önemlidir. Düşüncelerinizi fark edebildiğinizde ve dürtüyle hareket etmediğinizde veya her düşünceyle özdeşleşmediğinizde, ulaşmak istediğiniz hedeflerle daha uyumlu farklı kararlar verebilirsiniz. Bu da daha az pişmanlık duymanıza yol açacaktır.
Pişmanlıkları Dinlemek
Kadim filozofların bilgelik dolu sözleri pişmanlığı silmeyi değil, pişmanlık duyacağınız zamanların sayısını en aza indirmeyi amaçlamaktadır. Bu filozofların öğrettiği dersler insanların hayatlarından en iyi şekilde yararlanmalarına yardımcı olabilir. Pişmanlığı en aza indirmenin en iyi yolu budur. Unutulmaması gereken bir şey de, ister zaman, ister kaybedilen fırsatlar ya da aşklar olsun, sonsuza dek kaybedilmiş gibi görünen şeylerden genellikle pişmanlık duyduğumuzdur. Mevcut pişmanlıklarınız üzerinde düşünmek için zaman ayırmak, hayattan gerçekten ne istediğinizi görmenizi sağlar. Bu şekilde, kadim filozofların tavsiyelerini kullanarak hayallerinizi gerçekleştirmek için adımlar atabilirsiniz.
Not: Megan Deak’e ait bu makale, https://www.worldatlas.com/ adlı siteden alınmış ve www.felsefearenasi.com.tr editörleri tarafından Türkçeye çevrilmiştir:
https://www.worldatlas.com/philosophy/ancient-greek-philosophers-lessons-for-a-life-without-regret.html?fbclid=IwAR2_WuwD6NeiX1pMy1AbK_RxXzhHV4kw-AmttIMVPQfVIK1Pp2WapBhscn4
Comments